ଓଡ଼ିଶା ଏହାର ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ହସ୍ତତନ୍ତ ଉତ୍ପାଦ ପାଇଁ ପ୍ରସିଦ୍ଧ, ବିଭିନ୍ନ ଜିଲ୍ଲା ରାଜ୍ୟର ସମୃଦ୍ଧ ବୟନ ଐତିହ୍ୟର ଅବଦାନ ରଖେ। ଜାତୀୟ ହସ୍ତତନ୍ତ ଦିବସ ଅବସରରେ, ଓଡ଼ିଶା ସରକାର ରାଜ୍ୟର ହସ୍ତତନ୍ତ ଶିଳ୍ପକୁ ପାଳନ କରିଛନ୍ତି, ଏହାର ଗୁରୁତ୍ୱ ଏବଂ ବୁଣାକାରମାନଙ୍କୁ ସମର୍ଥନ କରିବା ପାଇଁ ନିଆଯାଇଥିବା ପ୍ରୟାସକୁ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି ।
ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରସିଦ୍ଧ ହସ୍ତତନ୍ତ
ଓଡ଼ିଶା ଅନେକ ପ୍ରତୀକାତ୍ମକ ହସ୍ତତନ୍ତର ଘର, ଯେଉଁଥିରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ:
- ସମ୍ବଲପୁରୀ: ଏହାର ସ୍ପନ୍ଦନଶୀଳ ରଙ୍ଗ ଏବଂ ଜଟିଳ ଡିଜାଇନ୍ ପାଇଁ ଜଣାଶୁଣା, ସମ୍ବଲପୁରୀ ଶାଢ଼ି ଓଡ଼ିଶାର ହସ୍ତତନ୍ତ ଶିଳ୍ପର ଏକ ମୁଖ୍ୟ ଅଂଶ।
- ବୋମକାଇ: ଏହି ପାରମ୍ପରିକ ହସ୍ତତନ୍ତ ଏହାର ଅନନ୍ୟ ଡିଜାଇନ୍ ଏବଂ ଢାଞ୍ଚା ପାଇଁ ପ୍ରସିଦ୍ଧ, ପ୍ରାୟତଃ ପୌରାଣିକ ବିଷୟବସ୍ତୁ ବହନ କରେ।
- କୋଟପାଡ୍: କୋଟପାଡ୍ ହସ୍ତତନ୍ତ ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରାକୃତିକ ରଙ୍ଗ ଏବଂ ଜଟିଳ ଆଦିବାସୀ ଡିଜାଇନ୍ ପାଇଁ ଜଣାଶୁଣା।
- ମାଣିଆବନ୍ଧ : ଏହି ପାରମ୍ପରିକ ହସ୍ତତନ୍ତ ଏହାର ଅନନ୍ୟ ଟାଇ-ଏଣ୍ଡ-ଡାଇ କୌଶଳ ପାଇଁ ପ୍ରସିଦ୍ଧ, ଯାହା ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଢାଞ୍ଚା ଏବଂ ଡିଜାଇନ୍ ସୃଷ୍ଟି କରେ।
ଉତ୍ପାଦନ ପ୍ରକ୍ରିୟା:
ଓଡ଼ିଶା ହସ୍ତତନ୍ତର ଉତ୍ପାଦନ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଅନେକ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ, ଯଥା:
୧. ସୂତା ପ୍ରସ୍ତୁତି:
ପ୍ରଥମେ, କପା, ରେଶମ କିମ୍ବା ପଶମ ପରି .ପ୍ରାକୃତିକ ତନ୍ତୁଗୁଡ଼ିକୁ ସୂତାରେ କଟାଯାଇଥାଏ।
୨. ରଙ୍ଗ କରିବା:
ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ, ସୂତାକୁ ପାରମ୍ପରିକ ପଦ୍ଧତି ବ୍ୟବହାର କରି ରଙ୍ଗ କରାଯାଏ, ଯାହା ପ୍ରାକୃତିକ ରଙ୍ଗ କିମ୍ବା ରାସାୟନିକ ରଙ୍ଗ ବ୍ୟବହାର କରିପାରେ।
୩. ବୁଣା:
ରଙ୍ଗ ହୋଇଥିବା ସୂତାକୁ ତାଳ ଉପରେ ବିସ୍ତାର କରାଯାଏ, ଏବଂ ତାପରେ ଟାଣ ଏବଂ ତନ୍ତୁ ସୂତାକୁ ଏକାଠି ବୁଣାଯାଏ। ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟା ହାତରେ କରାଯାଏ, ଏବଂ ଏଥିପାଇଁ ବହୁତ ଧର୍ଯ୍ୟ ଏବଂ ଦକ୍ଷତା ଆବଶ୍ୟକ ହୁଏ।
୪. ଶେଷ କରିବା:
ବୁଣା କପଡ଼ାକୁ ବ୍ୟବହାର ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା ପାଇଁ ଧୋଇବା, ଇସ୍ତ୍ରୀ କରିବା ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଦେଇ ଯିବାକୁ ପଡ଼ିଥାଏ।
- ଡିଜାଇନ୍: ବୁଣାକାରମାନେ ପାରମ୍ପରିକ କୌଶଳ ବ୍ୟବହାର କରି କପଡ଼ାରେ ଜଟିଳ ଡିଜାଇନ୍ ଏବଂ ପ୍ୟାଟର୍ଣ୍ଣ ସୃଷ୍ଟି କରନ୍ତି।
- ରଙ୍ଗ: କପଡ଼ାକୁ ରଙ୍ଗ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରାକୃତିକ ରଙ୍ଗ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ, ଯାହା ହସ୍ତତନ୍ତକୁ ସେମାନଙ୍କର ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ରୂପ ଦିଏ।
- ବୟନ: ବୁଣାକାରମାନେ କପଡ଼ା ବୁଣା ପାଇଁ ପାରମ୍ପରିକ ତନ୍ତ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି, ଜଟିଳ ପ୍ୟାଟର୍ଣ୍ଣ ଏବଂ ଡିଜାଇନ୍ ସୃଷ୍ଟି କରନ୍ତି।
ସରକାରୀ ସହାୟତା-
ଓଡିଶା ସରକାର ବୁଣାକାରମାନଙ୍କୁ ସମର୍ଥନ କରିବା ପାଇଁ ଅନେକ ପଦକ୍ଷେପ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିଛନ୍ତି, ଯେଉଁଥିରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ:
- ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା: ସରକାର ବୁଣାକାରମାନଙ୍କୁ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତି, କଞ୍ଚାମାଲ କ୍ରୟ କରିବାରେ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ଜୀବିକା ଉନ୍ନତ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରନ୍ତି।
- ତାଲିମ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ: ସରକାର ବୁଣାକାରମାନଙ୍କୁ ଦକ୍ଷତା ପ୍ରଦାନ କରିବା ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ଉତ୍ପାଦକତା ଉନ୍ନତ କରିବା ପାଇଁ ତାଲିମ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ପରିଚାଳନା କରନ୍ତି
- ମାର୍କେଟିଂ ସହାୟତା: ସରକାର ବୁଣାକାରମାନଙ୍କୁ ମାର୍କେଟିଂ ସହାୟତା ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କୁ ସ୍ଥାନୀୟ ଏବଂ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ବଜାରରେ ସେମାନଙ୍କର ଉତ୍ପାଦ ବିକ୍ରୟ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରନ୍ତି।
ଚାହିଦା ଏବଂ ରପ୍ତାନୀ –
ଓଡିଶା ହସ୍ତତନ୍ତର ଘରୋଇ ଏବଂ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସ୍ତରରେ ଉଚ୍ଚ ଚାହିଦା ରହିଛି। ରାଜ୍ୟର ହସ୍ତତନ୍ତ ଉତ୍ପାଦଗୁଡ଼ିକ ଆମେରିକା, ୟୁରୋପ ଏବଂ ଜାପାନ ସମେତ ଅନେକ ଦେଶକୁ ରପ୍ତାନି କରାଯାଏ।
ଓଡ଼ିଶା ହସ୍ତତନ୍ତ ରପ୍ତାନିର ପରିସର
ଓଡିଶା ହସ୍ତତନ୍ତ ରପ୍ତାନିର ପରିସର ବ୍ୟାପକ, ଅନେକ ସଂଗଠନ ରାଜ୍ୟର ହସ୍ତତନ୍ତ ଉତ୍ପାଦଗୁଡ଼ିକୁ ବିଶ୍ୱ ସ୍ତରରେ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି। କିଛି ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ସଂଗଠନ ମଧ୍ୟରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ:
- ବୟନିକା: ଏକ ଅଣଲାଭକାରୀ ସଂଗଠନ ଯାହା ଓଡ଼ିଶାର ହସ୍ତତନ୍ତ ଶିଳ୍ପକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ଏବଂ ବୁଣାକାରମାନଙ୍କୁ ସମର୍ଥନ କରିବା ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରେ।
- ଉତ୍କଳିକା: ଏକ ସରକାରୀ ସମର୍ଥିତ ସଂଗଠନ ଯାହା ଓଡ଼ିଶାର ହସ୍ତତନ୍ତ ଉତ୍ପାଦଗୁଡ଼ିକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରେ ଏବଂ ବୁଣାକାରମାନଙ୍କୁ ସହାୟତା ପ୍ରଦାନ କରେ।
ଶିକ୍ଷା ଏବଂ ଡିଗ୍ରୀ-
ହସ୍ତତନ୍ତ ଡିଜାଇନ୍ ଏବଂ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟାରେ ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ପ୍ରଦାନ କରୁଥିବା ଅନେକ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ ଅଛି, ଯେଉଁଥିରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ:
- ନ୍ୟାସନାଲ୍ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ୍ ଅଫ୍ ଫ୍ୟାଶନ୍ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି (NIFT): ଫ୍ୟାଶନ୍ ଡିଜାଇନ୍ ଏବଂ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟାରେ ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ପ୍ରଦାନ କରେ, ଯେଉଁଥିରେ ହସ୍ତତନ୍ତ ଡିଜାଇନ୍ ଏବଂ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟାରେ ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ପ୍ରଦାନ କରେ।
- ନ୍ୟାସନାଲ୍ ହ୍ୟାଣ୍ଡଲୁମ୍ ଡେଭଲପମେଣ୍ଟ କର୍ପୋରେସନ୍ (NHDC): ହସ୍ତତନ୍ତ ଡିଜାଇନ୍ ଏବଂ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟାରେ ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ପ୍ରଦାନ କରେ, ଯେଉଁଥିରେ ହସ୍ତତନ୍ତ ଡିଜାଇନ୍ ଏବଂ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ।
ପ୍ରସିଦ୍ଧ ବୃତ୍ତିଗତ:
ଓଡିଶା ହସ୍ତତନ୍ତ ଉପରେ କାମ କରିଥିବା କିଛି ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ବୃତ୍ତିଗତଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଅଛନ୍ତି:
- ସାବିତ୍ରୀ ଜାଫା: ଜଣେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ବୟନଶିଳ୍ପ ଡିଜାଇନର୍ ଏବଂ ଗବେଷକ ଯିଏ ଓଡ଼ିଶା ହସ୍ତତନ୍ତ ଉପରେ ବ୍ୟାପକ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି।
- ରଞ୍ଜନା ଗୌରହରି: ଜଣେ ଫ୍ୟାଶନ୍ ଡିଜାଇନର୍ ଯିଏ ଓଡ଼ିଶା ହସ୍ତତନ୍ତ ସହିତ କାମ କରିଛନ୍ତି ଏବଂ ବିଶ୍ୱ ସ୍ତରରେ ସେଗୁଡ଼ିକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିଛନ୍ତି।
ଜାତୀୟ ହସ୍ତତନ୍ତ ଦିବସ ପାଳନ ଓ ଏକତା:
ଓଡିଶା ସରକାର ଜାତୀୟ ହସ୍ତତନ୍ତ ଦିବସକୁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଉତ୍ସାହର ସହିତ ପାଳନ କରିଥିଲେ, ଯାହା ରାଜ୍ୟର ସମୃଦ୍ଧ ହସ୍ତତନ୍ତ ଐତିହ୍ୟକୁ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଥିଲା। ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ସମ୍ବଲପୁରୀ, ବୋମକାଇ ଏବଂ କୋଟପାଡ ସମେତ ପାରମ୍ପରିକ ହସ୍ତତନ୍ତର ପ୍ରଦର୍ଶନ କରାଯାଇଥିଲା। ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ମାଧୁରୀ ଦୀକ୍ଷିତଙ୍କ ସମେତ ଅନେକ ବିଶିଷ୍ଟ ବ୍ୟକ୍ତି ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ, ଯେଉଁମାନେ ରାଜ୍ୟର ହସ୍ତତନ୍ତ ଶିଳ୍ପକୁ ପ୍ରଶଂସା କରିଥିଲେ ଏବଂ ବୁଣାକାରମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କର ପାରମ୍ପରିକ ହସ୍ତଶିଳ୍ପ ଜାରି ରଖିବାକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିଥିଲେ।
ମାଧୁରୀ ଦୀକ୍ଷିତଙ୍କ ଗସ୍ତ:
ପ୍ରଖ୍ୟାତ ବଲିଉଡ୍ ଅଭିନେତ୍ରୀ ମାଧୁରୀ ଦୀକ୍ଷିତ ରାଜ୍ୟର ହସ୍ତତନ୍ତ ଉତ୍ପାଦ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିବା ପାଇଁ ଓଡ଼ିଶା ଆସିଥିଲେ। ସେ ରାଜ୍ୟର ସମୃଦ୍ଧ ହସ୍ତତନ୍ତ ଐତିହ୍ୟ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ବୁଣାକାରମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କର ଦକ୍ଷତା ଏବଂ କାରିଗରୀ ପାଇଁ ପ୍ରଶଂସା କରିଥିଲେ।
ଭବିଷ୍ୟତ ସମ୍ଭାବନା
ଓଡ଼ିଶା ହସ୍ତତନ୍ତ ଶିଳ୍ପର ଭବିଷ୍ୟତ ସମ୍ଭାବନା ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ, ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଏବଂ ବିକାଶ ପାଇଁ ଅନେକ ସୁଯୋଗ ସହିତ। ଅଭିବୃଦ୍ଧିର କିଛି ସମ୍ଭାବ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ର ମଧ୍ୟରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ:
- ଇ-କମର୍ସ: ଓଡ଼ିଶା ହସ୍ତତନ୍ତକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ ଏବଂ ବିକ୍ରୟ କରିବା ପାଇଁ ଅନଲାଇନ୍ ପ୍ଲାଟଫର୍ମ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରିବ, ଯାହା ବ୍ୟାପକ ଦର୍ଶକଙ୍କ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚିବ ଏବଂ ବିକ୍ରୟ ବୃଦ୍ଧି କରିବ।
- ସ୍ଥାୟୀ ଫ୍ୟାଶନ୍: ଓଡ଼ିଶା ହସ୍ତତନ୍ତକୁ ଦ୍ରୁତ ଫ୍ୟାଶନ୍ ପାଇଁ ଏକ ସ୍ଥାୟୀ ଏବଂ ପରିବେଶ ଅନୁକୂଳ ବିକଳ୍ପ ଭାବରେ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରାଯାଇପାରିବ, ଯାହା ପରିବେଶଗତ ସ୍ଥାୟୀତ୍ୱକୁ ପ୍ରାଥମିକତା ଦେଉଥିବା ଗ୍ରାହକମାନଙ୍କୁ ଆକର୍ଷିତ କରିବ ଇତ୍ୟାଦି l
ଉପସଂହାର
ନିଷ୍କର୍ଷରେ, ଓଡ଼ିଶାର ହସ୍ତତନ୍ତ ଶିଳ୍ପ ରାଜ୍ୟର ସାଂସ୍କୃତିକ ଐତିହ୍ୟର ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଂଶ, ଯାହା ହଜାର ହଜାର ବୁଣାକାରଙ୍କୁ ଜୀବିକା ପ୍ରଦାନ କରୁଛି। ସରକାରୀ ସମର୍ଥନ ଏବଂ ପଦକ୍ଷେପ ସହିତ, ଏହି ଶିଳ୍ପ ଘରୋଇ ଏବଂ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସ୍ତରରେ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ। ବିଶ୍ୱ ସ୍ତରରେ ଓଡ଼ିଶା ହସ୍ତତନ୍ତକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରି, ଆମେ ରାଜ୍ୟର ସମୃଦ୍ଧ ସାଂସ୍କୃତିକ ଐତିହ୍ୟକୁ ସଂରକ୍ଷଣ କରିବାରେ ଏବଂ ବୁଣାକାରମାନଙ୍କ ଜୀବିକାକୁ ସମର୍ଥନ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିପାରିବା।
ପ୍ରସ୍ତୁତି – ଦେବୀ ପ୍ରସାଦ
Author: vandeutkal
ଆପଣଙ୍କୁ ସ୍ଵାଗତ ! ଆମେ ଏକ ଅଗ୍ରଣୀ ତଥା ବିଶ୍ୱସ୍ତ ସମ୍ବାଦ ପ୍ରକାଶକ, ଆପଣଙ୍କୁ ସର୍ବଶେଷ ଖବର, କ୍ରୀଡା, ବିଜ୍ଞାନ, ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା, ମନୋରଞ୍ଜନ, ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଘଟଣାଗୁଡ଼ିକ ଉପରେ ଅଦ୍ୟତନ ପ୍ରଦାନ କରୁ | ଆମର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ତୁମକୁ ସଠିକ୍ ଏବଂ ନିର୍ଭରଯୋଗ୍ୟ ଖବର ଯୋଗାଇବା, ତେଣୁ ତୁମେ ଦୁନିଆରେ କ’ଣ ଘଟୁଛି ସେ ବିଷୟରେ ଅବଗତ ରହିପାରିବ |