ପ୍ରତିବର୍ଷ ମେ ୩ ତାରିଖରେ ପାଳିତ ବିଶ୍ୱ ପ୍ରେସ୍ ସ୍ୱାଧୀନତା ଦିବସ, ପ୍ରେସ୍ ସ୍ୱାଧୀନତାର ମୌଳିକ ନୀତି ଏବଂ ଏକ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ସମାଜରେ ଏକ ମୁକ୍ତ ଏବଂ ସ୍ୱାଧୀନ ଗଣମାଧ୍ୟମର ଗୁରୁତ୍ୱକୁ ସ୍ମରଣ କରେ। ଏହି ଦିବସଟି କ୍ଷମତାରେ ଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କୁ ଉତ୍ତରଦାୟୀ କରିବା, ସ୍ୱଚ୍ଛତାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ଏବଂ ସୂଚନାପ୍ରଦ ସାର୍ବଜନୀନ ଆଲୋଚନାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବାରେ ସାମ୍ବାଦିକମାନଙ୍କ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକାର ସ୍ମରଣ କରାଇଥାଏ।
ଇତିହାସ ଏବଂ ଗୁରୁତ୍ୱ
ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ଏକ ମୁକ୍ତ ଏବଂ ସ୍ୱାଧୀନ ପ୍ରେସ୍ ପାଇଁ ଆହ୍ୱାନ କରୁଥିବା ନୀତିର ଏକ ବିବୃତ୍ତି ୱିଣ୍ଡହୋକ୍ ଘୋଷଣାନାମା ଗ୍ରହଣ କରିବା ପରେ, ୧୯୯୩ ମସିହାରେ ଜାତିସଂଘ ସାଧାରଣ ସଭା ମେ ୩ କୁ ବିଶ୍ୱ ପ୍ରେସ୍ ସ୍ୱାଧୀନତା ଦିବସ ଭାବରେ ଘୋଷଣା କରିଥିଲା। ସେବେଠାରୁ, ଏହି ଦିବସଟି ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ପାଳିତ ହୋଇଆସୁଛି, ଯେଉଁଥିରେ ପ୍ରେସ୍ ସ୍ୱାଧୀନତାର ଗୁରୁତ୍ୱ ଏବଂ ସାମ୍ବାଦିକମାନେ ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଥିବା ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜଗୁଡ଼ିକୁ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳିତ କରୁଥିବା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ରହିଛି।
ଭାରତରେ ପ୍ରେସ୍ ସ୍ୱାଧୀନତା
ଭାରତ ବିଶ୍ୱର ସର୍ବବୃହତ ଗଣତନ୍ତ୍ର ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ, ଏବଂ ଏହାର ପ୍ରେସ୍ ସ୍ୱାଧୀନତା ସମ୍ବିଧାନରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ। ଧାରା ୧୯ ବାକ୍ ଏବଂ ଅଭିବ୍ୟକ୍ତିର ସ୍ୱାଧୀନତାର ଅଧିକାରକୁ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରେ, ଯେଉଁଥିରେ ପ୍ରେସ୍ ସ୍ୱାଧୀନତା ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ। ତଥାପି, ଦେଶ ଗତ କିଛି ବର୍ଷ ଧରି ବିଭିନ୍ନ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଛି, ଯେଉଁଥିରେ ଗଣମାଧ୍ୟମ ସେନ୍ସରସିପ୍, ସାମ୍ବାଦିକଙ୍କୁ ଧମକ ଏବଂ ପ୍ରେସ୍ ସ୍ୱାଧୀନତାର କ୍ଷୟ ସମ୍ପର୍କରେ ଚିନ୍ତା ପ୍ରକାଶ ପାଇଛି।
ଓଡ଼ିଶାରେ ପ୍ରେସ୍ ସ୍ୱାଧୀନତା
ପୂର୍ବ ଭାରତର ଏକ ରାଜ୍ୟ, ଓଡ଼ିଶାରେ ଏକ ସ୍ପନ୍ଦନଶୀଳ ଗଣମାଧ୍ୟମ ଦୃଶ୍ୟପଟ ରହିଛି। ତଥାପି, ରାଜ୍ୟର ସାମ୍ବାଦିକମାନେ ବିଭିନ୍ନ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଛନ୍ତି, ଯେଉଁଥିରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ:
– ସୂଚନା ପାଇଁ ସୀମିତ ପ୍ରବେଶ: ସାମ୍ବାଦିକମାନେ ପ୍ରାୟତଃ ସରକାରୀ ଉତ୍ସରୁ ସୂଚନା ପାଇବା ପାଇଁ ସଂଘର୍ଷ କରନ୍ତି, ଯାହା ସେମାନଙ୍କର ସଠିକ୍ ରିପୋର୍ଟିଂ କରିବାର କ୍ଷମତାକୁ ବାଧା ଦିଏ।
– ଭୟଭୀତ ଏବଂ ନିର୍ଯାତନା: ଦୁର୍ନୀତି ଏବଂ ମାନବାଧିକାର ଉଲ୍ଲଂଘନ ଭଳି ସମ୍ବେଦନଶୀଳ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ରିପୋର୍ଟିଂ କରିବା ପାଇଁ ସାମ୍ବାଦିକମାନେ ଭୟଭୀତ ଏବଂ ନିର୍ଯାତନାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଛନ୍ତି।
– ସୀମିତ ସମ୍ବଳ: ଓଡ଼ିଶାର ଅନେକ ଗଣମାଧ୍ୟମ ଆର୍ଥିକ ପ୍ରତିବନ୍ଧକର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଛନ୍ତି, ଯାହା ସାମ୍ବାଦିକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଉଚ୍ଚମାନର ବିଷୟବସ୍ତୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜଜନକ କରିଦିଏ।
ଯୁବ ସାମ୍ବାଦିକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ପ୍ରେସ୍ ସ୍ୱାଧୀନତାର ଗୁରୁତ୍ୱ:
ଯୁବ ସାମ୍ବାଦିକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ପ୍ରେସ୍ ସ୍ୱାଧୀନତା ଅପରିହାର୍ଯ୍ୟ, କାରଣ ଏହା ସେମାନଙ୍କୁ ଅନୁମତି ଦିଏ:
– କ୍ଷମତାରେ ଥିବା ଲୋକଙ୍କୁ ଦାୟୀ କରିବା: ସରକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟ ଏବଂ ନୀତି ଉପରେ ରିପୋର୍ଟିଂ କରି, ଯୁବ ସାମ୍ବାଦିକମାନେ ସ୍ୱଚ୍ଛତା ଏବଂ ଦାୟିତ୍ୱ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିପାରିବେ।
– ସୂଚୀତ ସାର୍ବଜନୀନ ଆଲୋଚନାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା: ସଠିକ୍ ଏବଂ ନିରପେକ୍ଷ ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରି, ଯୁବ ସାମ୍ବାଦିକମାନେ ସୂଚିତ ସାର୍ବଜନୀନ ବିତର୍କ ଏବଂ ଆଲୋଚନାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିପାରିବେ।
– ସମାଲୋଚକ ଚିନ୍ତାଧାରା ଏବଂ ବିଶ୍ଳେଷଣାତ୍ମକ ଦକ୍ଷତା ବିକାଶ କରନ୍ତୁ: ଜଟିଳ ପ୍ରସଙ୍ଗଗୁଡ଼ିକର ତଦନ୍ତ ଏବଂ ରିପୋର୍ଟିଂ କରି, ଯୁବ ସାମ୍ବାଦିକମାନେ ସେମାନଙ୍କର ସମାଲୋଚନାମୂଳକ ଚିନ୍ତାଧାରା ଏବଂ ବିଶ୍ଳେଷଣାତ୍ମକ ଦକ୍ଷତା ବିକଶିତ କରିପାରିବେ।
ଯୁବ ସାମ୍ବାଦିକମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଥିବା ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ:
ଭାରତ ଏବଂ ଓଡ଼ିଶାର ଯୁବ ସାମ୍ବାଦିକମାନେ ଅନେକ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୁଅନ୍ତି, ଯେଉଁଥିରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ:
– ସୀମିତ ଚାକିରି ସୁରକ୍ଷା: ଅନେକ ଯୁବ ସାମ୍ବାଦିକ ଚୁକ୍ତିଭିତ୍ତିକ କିମ୍ବା ଫ୍ରିଲାନ୍ସ ଆଧାରରେ କାମ କରନ୍ତି, ସୀମିତ ଚାକିରି ସୁରକ୍ଷା ଏବଂ ସୁବିଧା ସହିତ।
– ଅନୁପାଳନ ପାଇଁ ଚାପ: ଯୁବ ସାମ୍ବାଦିକମାନେ କିଛି କାହାଣୀ କିମ୍ବା ବିଚାରଧାରା ସହିତ ଅନୁପାଳନ କରିବାକୁ ଚାପର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇପାରନ୍ତି, ଯାହା ସେମାନଙ୍କର ବସ୍ତୁନିଷ୍ଠ ଭାବରେ ରିପୋର୍ଟ କରିବାର କ୍ଷମତାକୁ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଏ।
– ସୀମିତ ତାଲିମ ଏବଂ ସମ୍ବଳ: ଅନେକ ଯୁବ ସାମ୍ବାଦିକ ତାଲିମ ଏବଂ ସମ୍ବଳର ଅଭାବରୁ ଉଚ୍ଚମାନର ବିଷୟବସ୍ତୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବାର କ୍ଷମତାକୁ ବାଧା ସୃଷ୍ଟି କରେ।
ନିଷ୍କର୍ଷ
ବିଶ୍ୱ ପ୍ରେସ୍ ସ୍ୱାଧୀନତା ଦିବସ ପ୍ରେସ୍ ସ୍ୱାଧୀନତାର ଗୁରୁତ୍ୱ ଏବଂ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ସମାଜରେ ସାମ୍ବାଦିକମାନଙ୍କ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକାକୁ ସ୍ମରଣ କରାଇଥାଏ। ଭାରତ ଏବଂ ଓଡ଼ିଶାର ଯୁବ ସାମ୍ବାଦିକମାନେ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୁଅନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ସ୍ୱଚ୍ଛତା, ଦାୟିତ୍ୱବୋଧତା ଏବଂ ସୂଚିତ ସାର୍ବଜନୀନ ଆଲୋଚନାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ପାଇଁ ସେମାନଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଜରୁରୀ। ପ୍ରେସ୍ ସ୍ୱାଧୀନତାକୁ ସମର୍ଥନ ଏବଂ ସୁରକ୍ଷା ଦେଇ, ଆମେ ନିଶ୍ଚିତ କରିପାରିବା ଯେ ଯୁବ ସାମ୍ବାଦିକମାନେ ଉଚ୍ଚମାନର ବିଷୟବସ୍ତୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା ଜାରି ରଖିପାରିବେ ଏବଂ କ୍ଷମତାରେ ଥିବା ଲୋକଙ୍କୁ ଦାୟୀ ରଖିପାରିବେ।
ପ୍ରେସ ସ୍ୱାଧୀନତାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ପାଇଁ ସୁପାରିଶ –
– ଆଇନ ଏବଂ ନିୟମାବଳୀକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବା: ସରକାରଗୁଡ଼ିକୁ ପ୍ରେସ ସ୍ୱାଧୀନତାକୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେଉଥିବା ଏବଂ ସେନ୍ସରସିପ୍ ରୋକିବା ପାଇଁ ଆଇନ ଏବଂ ନିୟମାବଳୀକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବା ଉଚିତ।
– ତାଲିମ ଏବଂ ସମ୍ବଳ ଯୋଗାଇବା: ଗଣମାଧ୍ୟମ ଏବଂ ସଂଗଠନଗୁଡ଼ିକ ଯୁବ ସାମ୍ବାଦିକମାନଙ୍କୁ ତାଲିମ ଏବଂ ସମ୍ବଳ ଯୋଗାଇବା ଉଚିତ, ଯାହା ସେମାନଙ୍କୁ ଉଚ୍ଚମାନର ବିଷୟବସ୍ତୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବାକୁ ସକ୍ଷମ କରିବ।
– ମିଡ଼ିଆ ସାକ୍ଷରତାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା: ଗଣମାଧ୍ୟମ ସାକ୍ଷରତା ବିଷୟରେ ଜନସାଧାରଣଙ୍କୁ ଶିକ୍ଷା ଦେବା ସମାଲୋଚନାମୂଳକ ଚିନ୍ତାଧାରା ଏବଂ ସୂଚନାପ୍ରଦ ସାର୍ବଜନୀନ ଆଲୋଚନାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିପାରିବ।
ପ୍ରସ୍ତୁତି- ଦେବୀ ପ୍ରସାଦ
Author: vandeutkal
ଆପଣଙ୍କୁ ସ୍ଵାଗତ ! ଆମେ ଏକ ଅଗ୍ରଣୀ ତଥା ବିଶ୍ୱସ୍ତ ସମ୍ବାଦ ପ୍ରକାଶକ, ଆପଣଙ୍କୁ ସର୍ବଶେଷ ଖବର, କ୍ରୀଡା, ବିଜ୍ଞାନ, ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା, ମନୋରଞ୍ଜନ, ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଘଟଣାଗୁଡ଼ିକ ଉପରେ ଅଦ୍ୟତନ ପ୍ରଦାନ କରୁ | ଆମର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ତୁମକୁ ସଠିକ୍ ଏବଂ ନିର୍ଭରଯୋଗ୍ୟ ଖବର ଯୋଗାଇବା, ତେଣୁ ତୁମେ ଦୁନିଆରେ କ’ଣ ଘଟୁଛି ସେ ବିଷୟରେ ଅବଗତ ରହିପାରିବ |
