ଆଜିର ନାରୀ ଆଉ ଚାରିକାନ୍ଥ ମଧ୍ୟରେ ସୀମିତ ନ ରହି ନିଜର ସ୍ଥିତିକୁ କରିଛି ସୁଦୃଢ଼ l ପ୍ରତ୍ୟେକ ରାଜ୍ଯରେ ରାଜ୍ଯ ସରକାର ଓ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ନାରୀମାନଙ୍କୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଯୋଗାଇବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ବିଭିନ୍ନ ଯୋଜନା ପ୍ରଣୟନ କରୁଛନ୍ତି l ଯାହା ମଧ୍ୟରେ ଲକ୍ଷପତି ଦିଦି ଯୋଜନା ଅନ୍ୟତମ l ଏହା ଏକ ସରକାରୀ ଯୋଜନା ଯାହା ମହିଳାମାନଙ୍କୁ ଆତ୍ମନିର୍ଭର କରିବା ପାଇଁ ଅର୍ଥ ଓ ତାଲିମ ପ୍ରଦାନ କରେ। ଏହି ଯୋଜନା ଅଧୀନରେ ମହିଳାମାନଙ୍କୁ ୧ ଲକ୍ଷରୁ ୫ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଋଣ ମଧ୍ୟ ଦିଆଯାଉଛି। ଲକ୍ଷପତି ଦିଦି ଯୋଜନା ୨୦୨୩ ମସିହାରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଉଦଘାଟିତ ହୋଇଥିଲା। ନ୍ୟାସନାଲ ବ୍ୟାଙ୍କ ଫର କୃଷି ଏବଂ ଗ୍ରାମୀଣ ବିକାଶ (ନାବାର୍ଡ) ସହଯୋଗରେ ଗ୍ରାମ୍ୟ ଉନ୍ନୟନ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଦ୍ୱାରା ଏହି ଯୋଜନା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇଛି। ଏହି ଯୋଜନାର ମୂଳ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ସ୍ୱୟଂ ସହାୟକ ଗୋଷ୍ଠୀ ସହିତ ଜଡିତ ମହିଳାମାନଙ୍କୁ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା, ଦକ୍ଷତା ବିକାଶ ତାଲିମ ଏବଂ ବଜାର ଲିଙ୍କେଜ୍ ଯୋଗାଇ ସେମାନଙ୍କୁ ସଶକ୍ତ କରିବା l ଏହି ଯୋଜନା ମହିଳାମାନଙ୍କୁ ବାର୍ଷିକ ଅତି କମରେ ୧ଲକ୍ଷ ରୋଜଗାର କରିବାକୁ ସକ୍ଷମ କରାଯିବାର ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖାଯାଇଛି l
ଲକ୍ଷ୍ୟ-
ଏହି ଯୋଜନାରେ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ହେଉଛି ମହିଳାମାନଙ୍କୁ ସ୍ଵୟଂ ସହାୟକ ଗୋଷ୍ଠୀ ଗୁଡ଼ିକରେ ସାମିଲ କରିବା l ଏଥିସହ ସେମାନଙ୍କୁ ନେଇ ଫେଡେରେସନ୍ ଗଠନ ଏବଂ ମହିଳାମାନଙ୍କର ଆର୍ଥିକ ଅନ୍ତର୍ଭୂକ୍ତିକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ଯଥେଷ୍ଟ ଅଗ୍ରଗତି କରିଛି l ପ୍ରାୟ ୯.୪ କୋଟି ମହିଳା ୯୦ ଲକ୍ଷ ସ୍ୱୟଂ ସହାୟକ ଗୋଷ୍ଠୀର ଅଂଶ ଅଟନ୍ତି । ଆର୍ଥିକ ସାକ୍ଷରତା, ବ୍ୟାଙ୍କ ଆକାଉଣ୍ଟକୁ ପ୍ରବେଶ, କ୍ରେଡିଟ୍ ବୀମା ଇତ୍ୟାଦିରେ ଅନେକଗୁଡ଼ିଏ ବିଷୟକୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରାଯାଇଛି l
ଲକ୍ଷପତି ଦିଦି ଯୋଜନାର ମୁଖ୍ୟ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟଗୁଡିକ –
- ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା : ମହିଳା ବ୍ୟବସାୟକୁ ସମର୍ଥନ କରିବା ପାଇଁ ସୁଧମୁକ୍ତ ଋଣ କିମ୍ବା ସୁଧ ହାରରେ ଋଣ ପ୍ରଦାନ l
- ଦକ୍ଷତା ବିକାଶ : ମହିଳାମାନଙ୍କର ଉଦ୍ୟୋଗୀ ଦକ୍ଷତା ବୃଦ୍ଧି ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ଉଦ୍ୟୋଗକୁ ଫଳପ୍ରଦ ଭାବରେ ପରିଚାଳନା କରିବା ପାଇଁ ତାଲିମ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ l ମହିଳାମାନେ ବିଭିନ୍ନ ଦକ୍ଷତା ବିକାଶ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ତାଲିମ ପ୍ରାପ୍ତ ହୁଅନ୍ତି ଯେପରିକି ଟେଲରିଂ, ଏମ୍ବ୍ରୋଡୋରୀ ଇତ୍ୟାଦି l
- ମାର୍କେଟ ଲିଙ୍କେଜ୍ : ପ୍ରଦର୍ଶନୀ, ବାଣିଜ୍ୟ ମେଳା, ଏବଂ ମାର୍କେଟିଂ କର୍ମଶାଳା ମାଧ୍ୟମରେ ମହିଳାମାନଙ୍କୁ ସମ୍ଭାବ୍ୟ ବଜାର ସହିତ ସଂଯୋଗ କରିବାରେ ସହାୟତା l
- ମାଇକ୍ରୋ କ୍ରେଡିଟ୍ : ଶିକ୍ଷା କିମ୍ବା ବ୍ୟବସାୟ ପରି ବିଭିନ୍ନ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଛୋଟ ଋଣକୁ ସହଜ ପ୍ରବେଶ l
- ବୀମା କଭରେଜ୍ : ମହିଳା ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ପରିବାର ପାଇଁ ସୁଲଭ ବୀମା କଭରେଜ୍ l
- ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଏବଂ ଶିକ୍ଷା : ମହିଳାମାନଙ୍କୁ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଏବଂ ଶିକ୍ଷା ସେବା ପାଇଁ ସୁବିଧା ଯୋଗାଇ ଦିଆଯାଉଛି l
- ସାମାଜିକ ସମର୍ଥନ : ମହିଳାମାନଙ୍କୁ ପରାମର୍ଶ, ପରାମର୍ଶ, ଏବଂ ନେଟୱାର୍କିଂ ସୁଯୋଗ ଭଳି ସାମାଜିକ ସହାୟତା ଯୋଗାଇ ଦିଆଯାଉଛି l
ଆବେଦନ ପ୍ରକ୍ରିୟା
ଆବେଦନ ଫର୍ମ : ମହିଳାମାନେ ଆବେଦନ ଫର୍ମ ପୂରଣ କରି ସଂପୃକ୍ତ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ନିକଟରେ ଦାଖଲ କରିପାରିବେ l
ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟ୍ : ପରିଚୟପତ୍ର, ଆୟ ପ୍ରମାଣପତ୍ର, ଏବଂ ଠିକଣା ପ୍ରମାଣପତ୍ର ପରି ଆବଶ୍ୟକୀୟ ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟ୍ l
ସାକ୍ଷାତକାର : ମନୋନୀତ ମହିଳାମାନଙ୍କୁ ସାକ୍ଷାତକାର ପାଇଁ ଡକାଯିବ l
ଚୟନ : ମନୋନୀତ ମହିଳାମାନଙ୍କୁ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସୁବିଧା ଯୋଗାଇ ଦିଆଯିବ l
ଯୋଗ୍ୟତା ମାନଦଣ୍ଡ
ବୟସ : ୧୮ ରୁ ୬୦ ବର୍ଷ ବୟସର ମହିଳା ।
ଆୟ : ଦାରିଦ୍ର ସୀମାରେଖା ତଳେ ଥିବା ମହିଳାମାନେ ।
ଶିକ୍ଷା : ଅତିକମରେ ୫ମ ଶ୍ରେଣୀ ପାସ୍ ।
ବ୍ୟବସାୟ : ଯେଉଁ ମହିଳାମାନେ ନିଜର ବ୍ୟବସାୟ ଆରମ୍ଭ କରିବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତି କିମ୍ବା ଯେଉଁମାନେ ପୂର୍ବରୁ ଏକ ବ୍ୟବସାୟ ଚଳାଉଛନ୍ତି ।
ଗ୍ରାମୀଣ ମହିଳାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଆଶୀର୍ବାଦ ଲକ୍ଷପତି ଦିଦି-
- ଆୟ ବୃଦ୍ଧି : ମହିଳାମାନେ ଏହି ଯୋଜନା ମାଧ୍ୟମରେ ସେମାନଙ୍କର ଆୟ ବୃଦ୍ଧି କରିପାରିବେ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ଆର୍ଥିକ ସ୍ଥିତିକୁ ଉନ୍ନତ କରିପାରିବେ l
- ଉନ୍ନତ ଜୀବିକା : ମହିଳାମାନେ ସେମାନଙ୍କର ଜୀବିକା ନିର୍ବାହ କରିପାରିବେ ଏବଂ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ଉପରେ ସେମାନଙ୍କର ନିର୍ଭରଶୀଳତା ହ୍ରାସ କରିପାରିବେ l
- ବର୍ଦ୍ଧିତ ଆତ୍ମବିଶ୍ୱାସ : ମହିଳାମାନେ ସେମାନଙ୍କର ଆତ୍ମବିଶ୍ୱାସ ଏବଂ ଆତ୍ମ ସମ୍ମାନ ବଢାଇ ପାରିବେ, ଯାହାଦ୍ୱାରା ଅଧିକ ସାମାଜିକ ଏବଂ ଅର୍ଥନୈତିକ ଅଂଶଗ୍ରହଣ ହୋଇପାରିବ l
- ଉତ୍ତମ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଏବଂ ଶିକ୍ଷା : ମହିଳାମାନେ ଉନ୍ନତ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଏବଂ ଶିକ୍ଷା ସେବା ପାଇପାରିବେ, ଯାହାଦ୍ୱାରା ଉନ୍ନତ ସାମଗ୍ରିକ ଉନ୍ନତି ଘଟିବ l
କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ବିନିଯୋଗ ଏହି ଅଭିନବ ଯୋଜନା ଲକ୍ଷପତି ଦିଦି ଯାହାକୁ ଗ୍ରାମର ଶେଷ ମହିଳା ପାଖରେ ପହଞ୍ଚାଇବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ଯରେ ଭାରତ ସରକାର ବାର୍ଷିକ ୫୦୦ କୋଟିରୁ ୧୦୦୦ କୋଟି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିନିଯୋଗ କରିଛନ୍ତି।
ଏହା ଭାରତରେ କାହିଁକି ଆବଶ୍ୟକ ?
ଭାରତ ପରି ବିକାଶଶୀଳ ଦେଶରେ ଗୋଟିଏ ମହିଳାର ଆର୍ଥିକ ସୁରକ୍ଷା ଓ ବିକାଶ ନିମନ୍ତେ ଏକ ସୁରମ୍ୟ ଓ ନାରୀକୈନ୍ଦ୍ରିକ ଯୋଜନା ନିହାତି ଆବଶ୍ଯକ l ଫଳରେ ପୁରୁଷ ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ ନ ହୋଇ ଗୋଟିଏ ନାରୀ ନିଜ ବଳରେ ବ୍ୟବସାୟ ମଧ୍ୟ କରି ଆଗକୁ ବଢିପାରିବ l
- ଗ୍ରାମୀଣ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ : ଏକବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଏବେ ମଧ୍ଯ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ହାର ଭାରତରେ ଏକ ମହତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ଆହ୍ଵାନ, ଅନେକ ମହିଳା ଖାଦ୍ୟ, ଆଶ୍ରୟ ଏବଂ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା ଭଳି ମୌଳିକ ଆବଶ୍ୟକତା ପାଇବା ପାଇଁ ସଂଘର୍ଷ କରୁଛନ୍ତି।
- ସୀମିତ ଅର୍ଥନୈତିକ ସୁଯୋଗ : ଗ୍ରାମୀଣ ମହିଳାମାନଙ୍କୁ ପ୍ରାୟଃ ସୀମିତ ଅର୍ଥନୈତିକ ସୁଯୋଗ ରହିଥାଏ, ଯାହାଦ୍ୱାରା ସେମାନଙ୍କ ଜୀବିକା ଉନ୍ନତି ହେବା କଷ୍ଟସାଧ୍ୟ ହୋଇଥାଏ।
- ସାମାଜିକ ଏବଂ ସାଂସ୍କୃତିକ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ : ଗ୍ରାମୀଣ ମହିଳାମାନେ ସାମାଜିକ ତଥା ସାଂସ୍କୃତିକ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ସାମ୍ନା କରନ୍ତି, ଯେପରିକି ପିତୃପୁରୁଷଙ୍କ ନିୟମ, ଶିକ୍ଷା ତଥା ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବାରେ ସୀମିତ ପ୍ରବେଶ ଏବଂ ସୀମିତ ଗତିଶୀଳତା।
ଲକ୍ଷପତି ଦିଦି ମୁଖ୍ୟତଃ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ମହିଳାମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କର ଆର୍ଥିକ ଏବଂ ସାମାଜିକ ସ୍ଥିତିରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିବା ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ସହାୟତା, ଉତ୍ସ ଏବଂ ସୁଯୋଗ ଯୋଗାଇ ଏହି ଆହ୍ୱାନଗୁଡିକର ସମାଧାନ କରିବାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛି l ଓଡ଼ିଶାରେ ମିଶନ୍ ଶକ୍ତି ଅଧୀନରେ ଥିବା ଓଡିଶା ଜୀବିକା ମିଶନ ଦ୍ୱାରା ଆଜି ଠାରୁ ରାଜ୍ୟର ସମସ୍ତ ଜିଲ୍ଲାରେ ଜିଲ୍ଲାସ୍ତରୀୟ କର୍ମଶାଳା ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେଉଅଛି l ତୃଣମୂଳ ସ୍ତରରେ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ମାଧ୍ୟମରେ ମହିଳାଙ୍କୁ ରୋଜଗାରକ୍ଷମ କରି ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ଲକ୍ଷପତି ଦିଦି ସୃଷ୍ଟି କରିବା ଏହି କର୍ମଶାଳାର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ।
ଉପସଂହାର-
ଲକ୍ଷପତି ଦିଦି ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଯୋଜନା ନୁହେଁ ବରଂ ଦୀନଦୟାଲ ଅଣ୍ଟୋଦୟ ଯୋଜନା – ଜାତୀୟ ଗ୍ରାମୀଣ ଜୀବିକା ମିଶନ ଯୋଜନାର ଫଳାଫଳ l ଏହା ବିଭିନ୍ନ ରାଜ୍ୟରେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇଛି, କିନ୍ତୁ ପ୍ରକୃତ ସଂଖ୍ୟା ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କରାଯାଇ ନାହିଁ। ତେବେ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି ଯେ ରାଜସ୍ଥାନ ସରକାର ଏହି ଯୋଜନା ଆରମ୍ଭ କରିଛନ୍ତି।ଏଠାରେ କିଛି ପ୍ରମୁଖ ପରିସଂଖ୍ୟାନ ଅଛି l ଉଭୟ ଦୀନଦୟାଲ ଯୋଜନା – ଜାତୀୟ ଗ୍ରାମୀଣ ଜୀବିକା ମିଶନ ଯୋଜନା ଅଧୀନରେ ୧୦ କୋଟିରୁ ଅଧିକ ମହିଳା ସ୍ୱୟଂ ସହାୟକ ଗୋଷ୍ଠୀରେ ଏକତ୍ରିତ ହୋଇଛନ୍ତି l ୧କୋଟିରୁ ଅଧିକ ସ୍ଵୟଂ ସହାୟକ ଗୋଷ୍ଠୀ ବାର୍ଷିକ ଘରୋଇ ଆୟ ୧ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ହାସଲ କରିଛନ୍ତି ।
Author: vandeutkal
ଆପଣଙ୍କୁ ସ୍ଵାଗତ ! ଆମେ ଏକ ଅଗ୍ରଣୀ ତଥା ବିଶ୍ୱସ୍ତ ସମ୍ବାଦ ପ୍ରକାଶକ, ଆପଣଙ୍କୁ ସର୍ବଶେଷ ଖବର, କ୍ରୀଡା, ବିଜ୍ଞାନ, ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା, ମନୋରଞ୍ଜନ, ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଘଟଣାଗୁଡ଼ିକ ଉପରେ ଅଦ୍ୟତନ ପ୍ରଦାନ କରୁ | ଆମର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ତୁମକୁ ସଠିକ୍ ଏବଂ ନିର୍ଭରଯୋଗ୍ୟ ଖବର ଯୋଗାଇବା, ତେଣୁ ତୁମେ ଦୁନିଆରେ କ’ଣ ଘଟୁଛି ସେ ବିଷୟରେ ଅବଗତ ରହିପାରିବ |
